Ważne ostrzeżenie
Te informacje mają charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowią porady medycznej. Używanie substancji psychoaktywnych wiąże się z ryzykiem. Skonsultuj się z lekarzem i przestrzegaj prawa.
Podstawowe informacje
Nazwa chemiczna
1,3,7-trimetyloksantyna
Wzór chemiczny
C8H10N4O2
Potoczne nazwy
Kawa, Herbata, Energetyk
Informacje o dawkowaniu i działaniu
Sposób podania
Doustnie
Dawkowanie
50–200 mg
Czas działania
3–6 godzin
Zawsze zaczynaj od najniższych dawek i zasięgnij porady specjalisty
Szczegółowe informacje
Kofeina to najpowszechniej używana substancja psychoaktywna na świecie. Jest to stymulant z grupy metyloksantyn, występujący naturalnie w ziarnach kawy, liściach herbaty, orzechach koli i ziarnach kakaowca. Jest spożywana codziennie przez miliardy ludzi w celu zwalczania senności, poprawy koncentracji i zwiększenia wydajności fizycznej. Mimo szerokiej akceptacji społecznej, kofeina jest substancją uzależniającą, a jej regularne stosowanie prowadzi do rozwoju tolerancji i zespołu odstawiennego.
Historia
Historia kofeiny jest nierozerwalnie związana z historią napojów, które ją zawierają. Legenda głosi, że kawę odkryto w Etiopii około IX wieku. Do świata arabskiego dotarła w XV wieku, a do Europy w XVII wieku, gdzie kawiarnie stały się centrami życia intelektualnego i społecznego. Herbata ma jeszcze dłuższą historię, sięgającą tysięcy lat wstecz w Chinach. W XX wieku kofeina stała się kluczowym składnikiem napojów bezalkoholowych i energetycznych.
Farmakologia
Głównym mechanizmem działania kofeiny jest antagonizm receptorów adenozynowych. Adenozyna to neuroprzekaźnik, który gromadzi się w mózgu w ciągu dnia i, wiążąc się ze swoimi receptorami, powoduje uczucie senności. Kofeina, mając podobną strukturę, blokuje te receptory, uniemożliwiając adenozynie działanie i w ten sposób zapobiegając senności. Ta blokada prowadzi również do wtórnego wzrostu poziomu innych neuroprzekaźników, takich jak dopamina i noradrenalina, co odpowiada za efekty stymulujące.
Efekty Subiektywne
Kofeina zwiększa czujność, poprawia koncentrację, skraca czas reakcji i zmniejsza uczucie zmęczenia. Może powodować lekką poprawę nastroju i zwiększoną motywację. W wyższych dawkach lub u osób wrażliwych, może prowadzić do negatywnych efektów, takich jak lęk, niepokój, drżenie rąk, kołatanie serca i bezsenność. Zespół odstawienny charakteryzuje się bólem głowy, zmęczeniem, drażliwością i trudnościami z koncentracją.
Redukcja Szkód i Potencjalne Ryzyka
Unikaj spożywania kofeiny późnym popołudniem i wieczorem, aby nie zaburzać snu. Znajdź swoją optymalną dawkę i unikaj jej przekraczania, aby zminimalizować skutki uboczne. Uważaj na wysokie dawki w napojach energetycznych i suplementach. Pamiętaj o nawadnianiu. Jeśli chcesz ograniczyć spożycie, rób to stopniowo, aby uniknąć silnego zespołu odstawiennego. Przedawkowanie kofeiny jest możliwe i niebezpieczne, zwłaszcza w przypadku czystego proszku.
Status Prawny
Kofeina jest legalna i nieuregulowana na całym świecie.